EL
SÍNDROME DE INMUNODEFICIENCIA SOCIAL
Resumo
A
inmunodeficiencia é un estado patolóxico no que o sistema inmune
non cumpre co papel de protección que lle corresponde. É dicir: o
organismo queda vulnerable ás infeccións de todo tipo por falta de
protección. Aplicado ao ámbito social, enténdense que o organismo
(a sociedade) non se protexe o suficiente como para que as infeccións
(a corrupción, a falta de ética...) permanezan lonxe.
Actualmente,
dáse na sociedade unha gran cantidade de infeccións: políticos e
institucións corruptos, falta de valores en todos os estratos... A
miúdo, esta permanece allea ao que acontece no seu seo. Tal e como
José Antonio Marina explica no seu texto, ao ser tolerantes os
comportamentos deshonestos deben ser cada vez maiores para que
sexamos capaces de percibilos. Entramos así nun bucle do que resulta
moi complicado saír, xa que, tirando de refraneiro popular, non hai
maior cego que o que non quere ver.
Vivimos
nun pesimismo constante que non merma porque a crise é constante e
cada día saen á luz máis casos de corrupción.
«Posto que as cousas son como son e non teñen remedio, para que
esforzarse?». Esta oración sacada do texto de Marina reflicte
perfectamente o pasotismo que día a día mostran moitos cidadáns.
Síntense impotentes e, ao mesmo tempo, poucos intentan facer algo
para solucionalo. Todos temos a obrigación de xulgar sobre as cousas
que afectan ao ben común sempre e cando estemos informados e sexamos
o máis obxectivos posible.
Para
protexer o sistema inmunitario social, debemos castigar aos virus que
pretendan debilitalo e fomentar o pensamento crítico da cidadanía,
que debe participar. É a sociedade a que debería controlar aos
políticos para evitar que se convirtan en virus que desestabilicen o
seu sistema inmunitario. Ademais, a sociedade debe repeler os malos
actos e premiar os bós. Para que esto poida pasar, vólvese
indispensable a educación dos cidadáns, base para unha sociedade
xusta e que confíe en si mesma.
Listado
de claves sobre as que documentarse
1-Sociedade.
2-Ética.
3-Corrupción.
4-Tolerancia.
5-Xulgar ou non xulgar.
6-Pensamento crítico.
7-Xustiza.
8-José Antonio Marina
Fontes
e explicación da súa relevancia según as claves dadas
Para comprender mellor o texto de Marina, é preciso ter claros os
principais conceptos que se expoñen no mesmo. A través de
diferentes fontes (máis ou menos fiables), é posible documentarse e
entendelos.
1.- Sociedade.
Para entender o texto, é preciso comprender que é a sociedade tal e
como se entende hoxe en día. Así, débense consultar varias fontes
que nos permitan chegar a unha conclusión acertada sobre este
concepto.
-Diccionario Xerais da Lingua Ilustrado, Madrid,
Xerais, Novembro 1994
Define «sociedade» na súa primeira acepción como «Relación de
persoas que teñen algo en común» para engadir na seguinte
«Conxunto de individuos entre os que existen relacións duradeiras e
organizadas, xeralmente establecidas sobre institucións e garantidas
por leis.»
Nesta páxina de internet na que aparecen diversos conceptos
definidos, establécese que sociedade é «un termo que describe a un
grupo de individuos marcadso por unha cultura en común, un certo
folclore e criterios compartidos que condicionan as súas costumes e
estilo de vida e que se relacionan entre sí no marco dunha
sociedade». Salienta o feito de que hai sociedades animais ademais
das humanas.
Neste artigo, Marina afirma que «a sociedade civil é esencialmente
política, porque ten que vivir na polis xa que é a vertebra dun
sistema legal, e concrétase nunha serie de institucións.» Ademais,
salienta a diferencia entre Estado e sociedade. «O Estado é unha
estrutura para exercer o poder que emerxe da sociedade e se impón a
ela». É a sociedade, según este autor, o que debe premiar as boas
condutas do Estado e castigar as malas. Aquí inflúe moito o que se
coñece como ética.
2.- Ética
Que é a ética? Porque ten que rexir os nosos comportamentos? Para
entendela, é necesario ver o que diferentes autores opinan sobre a
mesma.
Buscando
nesta páxina de internet os diferentes puntos de vista de filósofos
como Platón, achegámonos un pouco máis ao concepto de ética.
Platón afirmaba que «a virtude é coñecemento e que este pode ser
aprendido.» Para el, coñecer a Deus é facer o ben, polo que os
inmorais son ignorantes. Tamén se poden consultar entradas sobre a
ética en sí.
Os
académicos definen ética como algo «recto, conforme á moral» na
súa segunda acepción, sendo a quinta «conxunto de normas morais
que rixen a conduta humana».
Este
vídeo educativo, aínda que por veces é lento, explica o que
básicamente é entendido por ética, así como a diferencia desta
coa moral e os puntos de vista de diferentes autores.
3.- Corrupción
Ao longo do artigo de Marina, obsérvase a importancia que este autor
lle da á corrupción nos diferentes ámbitos políticos. Afirma que
o que corrompe o fai porque o precisa para vivir, que se difunde coma
un virus que dana o organismo que é a sociedade.
«Nas
organizacións, especialmente nas públicas, práctica consistente na
utilización das funcións e medios de aqueles en proveito, económico
ou doutra índole, dos seus xestores.»
Neste
artículo, escrito por un home chamado Mario Conde, propónsenos
outra visión do traballo do xornalista. O autor fala dos xornalistas
corruptos, que en vez de informar, desinforman. Ademais, facilita un
enlace para un interesante artículo de (case) obrigada lectura de R.
Blanco Valdés
4.- A tolerancia da sociedade
Marina explica que a sociedade non se queixa, que permanece
aparentemente allea ás actuacións pouco morais que a rodean. Di que
non hai que ser tolerante co ben, senón aplaudilo, senón co mal,
pois a este hai que combatelo.
A
UNESCO estableceu uns principios básicos de tolerancia e afirma que
«non só é un deber moral, senón ademais unha esixencia política
e xurídica.»
Ainda
que esta páxina fai máis ben referencia á tolerancia como a
convivencia de persoas diferentes, non hai que esquecer que esa é
precisamente a base para a existencia dunha sociedade como tal.
Podemos
atopar aquí a definición de tolerancia según a RAE («respecto
polos pensamentos e as accións de terceiros cando resultan opostos a
distintos aos propios») e as orixes do termo, que procede do latín,
tolerare, que significa
«soportar».
5.-Xulgar ou non xulgar
Marina defende que «todos temos a obrigación de xulgar sobre cousas
que afectan ao ben común, e para iso debemos poñernos en condicións
de xulgar xustamente: informarnos, buscar a obxectividade, non
deixarnos levar por preferencias emocionais nin por intereses
persoais ou sectarios...»
Esta páxina web facilítanos os artigos da Constitución, onde están
recollidos os dereitos e deberes legais dos españois.
A RAE
define xulgar como «formar opinión sobre algo ou alguén». Todos
temos dereito a xulgar neste aspecto, a crearnos unha opinión sobre
os temas que nos incumben dun ou doutro xeito.
Aínda
que este artículo é de hai xa once anos, o certo é que é bastante
actual. Así, o autor preséntanos a través de Kant o tema que quere
tratar (a capacidade de xulgar das persoas) para rematar afirmando
que esta se está perdendo e corrumpindo
6.- Pensamento crítico
Ter un pensamento crítico sobre o que nos rodea é indispensable
para comprender o mundo no que vivimos. A miúdo, falamos de temas se
apenas coñecer a superficie que tratan. Afondar neles e naqueles
aspectos que teñen algo que ver cos mesmos é tarefa obrigatoria
para todos aqueles que queiran expresar a súa opinión. Ter unha
mente aberta, intentar ampliar coñecementos e reflexionar é
fundamental.
Nesta páxina web escriben diversos autores sobre temas tan variados
como a globalización e a democracia, a crise ou a educación e as
desigualdades que se dan neste ámbito.
Este vídeo explica en que se basea o pensamento crítico, na
búsqueda de solucións a problemas de forma razonada. Hai máis
vídeos nesta plataforma nos que se expoñen ideas sobre o pensamento
crítico.
7.- Xustiza
A xustiza é un concepto que moitos consideran indispensable pero no
que moi poucos cren realmente. A miúdo, a xustiza ríxese por
Neste
texto, Javier Gallego fai unha comparación entre o que lle aconteceu
a Miles Davis no verán de 1959 e o acontecido nunha manifestación
do 10 de febreiro do ano presente en Madrid para determinar que a
xustiza non é tal.
Neste
artículo, Diana Cohen afirma que a única forma de poder afirmar a
existencia da xustiza e corroborando esta mediante castigos. Aqueles
que fagan o mal deben ser sancionados debidamente para que non volvan
errar.
8.- José Antonio Marina
Por último, para entender un texto é necesario coñecer ao seu
autor. Por moita obxectividade que calquera persoa pretenda reflectir
no que escribe, esta nunca será total.
Nesta
páxina atopamos unha pequena bibliografía do autor, así como o
lugar e a data de nacemento (Toledo, 1939)
-Blog do autor: este é a dirección do blog do autor, cuxa páxina web (
http://www.joseantoniomarina.net/
) está en construcción. Leva dende 2008 sen publicar novas
entradas.
-Librerías
online e librerías físicas. Nestas é posible atopar libros sobre o
autor, o que nos permite acercarnos un pouco máis á súa figura
literaria.
Algunhas fotes, como a páxina web da RAE, Youtube ou o
Diccionario
Xerais da Lingua., son aplicabes a diferentes termos ou
conceptos. Outros diccionarios online, como wordreference
(
http://www.wordreference.com/
) ofrécennos a oportunidade de acceder a sinónimos dos termos para
comprendelos mellor. Así mesmo, é posible consultar diversos blogs
onde os autores expoñen as súas opinións sobre os máis diversos
temas, permitíndonos ampliar coñecementos e ver as cousas dende un
punto de vista alternativo.
A
modo de conclusión
Vivimos
nun mundo onde os cartos mandan máis que a ética. Os valores están
agochados en recunchos aos que moi poucos se atreven a chegar para
rescatalos, temerosos de que a acepción destes os convirta no raro
entre a normalidade: un conxunto de persoas que vive por e para sí,
allea a maior parte das ocasións a todo aquelo que a rodea.
A miúdo,
cando coñecemos un caso de corrupción, este é comentado coa
familia, os amigos e mesmo no bar. Pero non adoitamos ir máis aló.
Escoitamos o que nos contan, opinamos como podemos sobre o tema e
despois esquecemos. Cremos que non é así, pero apenas nos movemos
para buscar unha solución a aqueles problemas que chegan máis aló
da porta da nosa casa.
Somos
unha sociedade cansa de tanta corrupción que por momentos parece
derrotada. Non no sentido bélico, onde só hai gañadores e
perdedores, senón no sentido anímico: se as cousas non melloraron
até o de agora, porque ían facelo nos próximos días, meses, anos?
O pesimismo instaurase por doquier, e moi poucos son capaces de
combatelo.
Cada
persoa como individuo debe ser capaz de xulgar, de formarse unha
opinión sobre cada un dos temas que a afecta de xeito máis ou menos
indirecto e de defender os dereitos que posúe. Cada persoa como
membro dunha sociedade debe saber convivir coas demais e respectalas,
así como defender aquelo que os identifica como membros dun
conxunto.
Existe a
corrupción, sí, a sociedade está enferma. Máis todos debemos ser
conscientes de que somos culpables e vítimas ao mesmo tempo, de que
somos as células que forman o organismo ao mesmo tempo que parte do
equipo médico que debe sanalo.
